Ομιλία του Προέδρου της ΟΤΟΕ Σταύρου Κούκου στην ημερίδα για το Τραπεζικό Σύστημα, τις Εργασιακές Σχέσεις και το Ασφαλιστικό

Αγαπητοί Προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στις εργασίες της σημερινής μας εκδήλωσης που είναι προϊόν πολύμηνης συνδικαλιστικής και επιστημονικής προεργασίας.
Είναι μια εκδήλωση της ΟΤΟΕ που, δυστυχώς, πραγματοποιείται σε ένα κλίμα έντονης ανησυχίας για την πορεία της χώρας μας.

Το κλίμα αυτό σωρεύει καθημερινά συνέπειες που είναι, πλέον, εμφανείς στην οικονομία, στη κοινωνία και στη λειτουργία του κράτους.

Η κρίση ρευστότητας στην συνολική εσωτερική λειτουργία της οικονομίας σε συνδυασμό με τις υπέρτατες δυσκολίες να ανταποκριθούμε ως χώρα στις τρέχουσες δανειακές μας υποχρεώσεις, οδηγούν σε κινήσεις που επιβεβαιώνουν τα αδιέξοδα.

Οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές, δεν έχουν οδηγήσει προς το παρόν σε κάποιο αποτέλεσμα και έτσι η αγωνία και ο προβληματισμός για την επόμενη μέρα επιτείνονται.

Οι συνεχείς εκροές καταθέσεων σε συνδυασμό με την αύξηση των κόκκινων δανείων, έχουν σοβαρές συνέπειες στη λειτουργία των Τραπεζών, που επηρεάζουν ιδιαίτερα την πραγματική οικονομία.

‘Όπως ίσως πολλοί γνωρίζετε, για την Ομοσπονδία μας αποτελεί παράδοση να παρεμβαίνει δημόσια, εγκαίρως και με τεκμηριωμένες προτάσεις στις εξελίξεις του κλάδου και της οικονομίας γενικότερα. Το πράξαμε το 2008, όπου επισημάναμε τον κρίσιμο και κομβικό ρόλο του Τ.Σ. για την οικονομική ανάπτυξη. Επανήλθαμε τον Νοέμβριο του 2012 και τον Μάιο του 2013, ενώ παράλληλα με την ανακεφαλαιοποίηση έγιναν  οι μεγάλες αναδιαρθρώσεις που άλλαξαν δραστικά το τοπίο του κλάδου. 

Συνεχίζοντας τον δημόσιο διάλογο, επικαιροποιούμε και καταθέτουμε τις προτάσεις μας για το παρόν και το μέλλον του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, σε μια κρίσιμη περίοδο για την ελληνική οικονομία.

Η εκδήλωσή μας καλύπτει 3 θεματικές ενότητες, ιδιαίτερης σημασίας για τον τραπεζικό κλάδο, τους εργαζόμενους και, θέλω να πιστεύω, για ολόκληρη την κοινωνία.

• Η Πρώτη Ενότητα, αναφέρεται στο τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα και στις προτάσεις μας για το ρόλο και τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη.
• Η Δεύτερη Ενότητα αφορά στις εργασιακές σχέσεις στις Τράπεζες και την ισότητα και ειδικότερα στη διαμόρφωση του σχεδίου και του οράματός μας για το παρόν και το μέλλον τους, χωρίς διακρίσεις στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις.
• Η Τρίτη Ενότητα καλύπτει το Ασφαλιστικό Σύστημα του κλάδου μας, με ειδική αναφορά σε θέματα συνταξιοδοτικά και υγείας, μια θεματική ιδιαίτερης σημασίας στη σημερινή συγκυρία, που απαιτεί τεκμηριωμένες προτάσεις, τις οποίες και καταθέτουμε.

Κυρίες και κύριοι,

Έχουμε ήδη πολλές φορές επισημάνει, ότι το Τραπεζικό σύστημα είναι αλληλένδετο με την πορεία της οικονομίας μας.

Δεν νοείται βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς την κατάλληλη στήριξη από ένα ισχυρό τραπεζικό τομέα, που θα λειτουργεί με βάση τις αρχές της διαφάνειας, της εταιρικότητας και της κοινωνικής υπευθυνότητας.

Ούτε, από την άλλη, μπορεί να υπάρξει ισχυρός τραπεζικός τομέας, δίχως μια βιώσιμη εθνική αναπτυξιακή πορεία, με σαφή οικονομική δυναμική, με σταθερές και αξιοπρεπείς συνθήκες απασχόλησης στο σύνολο της χώρας, με κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι ο άνεργος, ο κακοπληρωμένος, ο ανασφαλής εργαζόμενος, ο αγρότης, ο επαγγελματίας και ο επιχειρηματίας που λειτουργεί στο όριο, αλλά με υποχρεώσεις δυσβάσταχτες,  ούτε να αποταμιεύσει μπορεί, ούτε να εξυπηρετήσει δανειακές και άλλες υποχρεώσεις,  ούτε να αναπτύξει υγιείς και καινοτόμες επενδυτικές πρωτοβουλίες.

‘Όταν σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας επικρατούν τέτοιες συνθήκες, καμιά Τράπεζα δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους της, αλλά και καμιά οικονομία δεν μπορεί να προοδεύσει!

Οι ισχυρές προκλήσεις που σήμερα αντιμετωπίζει το τραπεζικό μας σύστημα, έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην εκπλήρωση του κομβικού του ρόλου: να λειτουργήσει ως στυλοβάτης στην ανάταξη της οικονομικής δραστηριότητας, σε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη της χώρας, με σχέδιο και προοπτική.

Πρόκληση δεν ήταν μόνο η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών Τραπεζών, που πέτυχε την κεφαλαιακή τους θωράκιση, αλλά κυριολεκτικά ανέτρεψε το τοπίο του κλάδου μας, με τις εκτεταμένες αναδιαρθρώσεις που τη συνόδευσαν.

Είναι και η ανάγκη περαιτέρω προσαρμογής του Τραπεζικού μας συστήματος στα νέα εποπτικά όρια και στους ενιαίους κανόνες λειτουργίας που θέτει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση.

Είναι και η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των ισχυρών πιέσεων:

• από την έντονα υφεσιακή και εισοδηματικά φθίνουσα κατάσταση της ελληνικής οικονομίας,
• από τις εγγενείς ανισορροπίες του Τραπεζικού Συστήματος, ιδίως αυτές που συνδέονται με τα σημερινά μεγέθη των καταθέσεων και των χορηγήσεων.

Επιγραμματικά, οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το Τραπεζικό μας σύστημα αφορούν:
α) στον αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο αφενός, στον υψηλό κίνδυνο ρευστότητας αφετέρου, που εμποδίζουν τις τράπεζες να παίξουν το ρόλο τους,
β) στην αναγκαία μεγιστοποίηση του δημοσίου συμφέροντος, από μια κοινωνικά αποτελεσματική λειτουργία των ελληνικών τραπεζών, με επαρκή χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας,
γ) στην ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των μη συστημικών τραπεζών, με  αποτελεσματική, αναπτυξιακή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων,
δ) στην προσαρμογή του Τ.Σ. στο  εποπτικό πλαίσιο  της Τραπεζικής Ένωσης,
ε) στην επαπειλούμενη  μεγέθυνση του σκιώδους τραπεζικού τομέα, σε βάρος του επίσημου τραπεζικού τομέα.

Σε αυτές τις προκλήσεις φιλοδοξούν να απαντήσουν οι προτάσεις της ΟΤΟΕ, που παρουσιάζονται στην πρώτη Ενότητα.

Ανάμεσα σε αυτές, σημαντική θέση κατέχει η διευθέτηση του εγχώριου μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους, με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια, με τρόπο που να ενισχύονται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Στην εποχή μιας βαθιάς οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης, για μας προέχει η ικανοποίηση των βασικών και πραγματικών ανθρώπινων αναγκών σε αγαθά και υπηρεσίες, μέσα από μια αναπτυξιακή  επιχειρηματική δράση, που θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, θα προστατεύει το περιβάλλον  και θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή. Αυτός για μας πρέπει να είναι ο στόχος  της ζητούμενης αναπτυξιακής πορείας της ελληνικής οικονομίας.

Αυτό τον στόχο οφείλει να υπηρετήσει και το τραπεζικό μας σύστημα, με άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προκλήσεων, αλλά και με προσαρμογή της στόχευσης και της λειτουργίας του στις προτεραιότητες ανάταξης της εγχώριας παραγωγικής δραστηριότητας, με επαρκή χρηματοδότηση, με σχέδιο και προοπτική. 

Η δεύτερη θεματική Ενότητα αναφέρεται στις εξελίξεις και στην προοπτική των εργασιακών σχέσεων στον κλάδο μας, που είναι απαραίτητες για να στηρίξουν τον νέο ρόλο των Τραπεζών.
 
Παρά τις  ιδιαίτερα δυσχερείς εργασιακές συνθήκες στο σύνολο της οικονομίας και την κατάργηση των κλαδικών ΣΣΕ στους περισσότερους κλάδους, το 2013 η ΟΤΟΕ κατάφερε να συνάψει νέα κλαδική ΣΣΕ ΟΤΟΕ-Τραπεζών 2013- 2015, η οποία διασφάλισε τη συντριπτική πλειοψηφία των θεσμικών και μισθολογικών κατακτήσεων του τραπεζικού κλάδου. Προϋπόθεση της συγκεκριμένης κλαδικής συμφωνίας ήταν αφ’ ενός η ανάγκη διασφάλισης του θεσμού των κλαδικών ΣΣΕ και των αντίστοιχων εργασιακών κατακτήσεων, αφ’ ετέρου η δέσμευση για την προστασία της απασχόλησης που ήταν κυρίαρχος στόχος.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η ποιότητα του κοινωνικού διαλόγου σε κλαδικό και επιχειρησιακό επίπεδο, η  τήρηση των συμφωνημένων και της εργατικής νομοθεσίας πρέπει να αποτελούν προαπαιτούμενο και βασικό κριτήριο της φήμης, της αξιοπιστίας, της κοινωνικής υπευθυνότητας και των καλών πρακτικών οργάνωσης και λειτουργίας αποδοχής κάθε τραπεζικού οργανισμού, στο πλαίσιο των σχέσεων του με τους εργαζόμενους, τους συναλλασσόμενους και τις τοπικές κοινωνίες.

Για μας, Τράπεζες σύγχρονες, βιώσιμες και κομβικές  για την αναπτυξιακή ανάταξη της χώρας, όπως θέλουμε να είναι οι Τράπεζες του κλάδου μας, δεν μπορεί παρά να λειτουργούν μαζί με τους συμμετόχους τους (εργαζόμενους, πελάτες, τοπικές κοινωνίες), σε καμιά περίπτωση εναντίον τους!

Στην Τρίτη Ενότητα αναφερόμαστε στο Ασφαλιστικό Σύστημα του κλάδου μας.

Το συνδικαλιστικό κίνημα στις Τράπεζες για πολλές δεκαετίες υιοθέτησε στην ατζέντα των διεκδικήσεων του τα ζητήματα της κοινωνικής Ασφάλισης που αφορούσαν συντάξεις και υγεία.

Την τελευταία εικοσιπενταετία οι επιθέσεις που δέχθηκε ο κλάδος μας στα ασφαλιστικά δικαιώματα των τραπεζοϋπαλλήλων, οδήγησε σε πολύμηνους αγώνες αλλά και σε πρωτοβουλίες και δράσεις με στόχο την απόκρουση των επιθέσεων και την προσπάθεια για εξεύρεση βιώσιμων λύσεων και προοπτικής στο συνταξιοδοτικό και στη υγεία για όλους τους εργαζόμενους του κλάδου.

Σήμερα, που το ασφαλιστικό τοπίο στη χώρα γίνεται σκοτεινότερο, δημιουργώντας ανασφάλεια και αβεβαιότητα για τους εργαζόμενους στις Τράπεζες, η ΟΤΟΕ αγωνίζεται να κρατήσει ανοιχτό το δρόμο για βιώσιμη – κλαδική λύση για το συνταξιοδοτικό των τραπεζοϋπαλλήλων στο τομέα της επικούρησης και στο τομέα της υγείας.

Οι προτάσεις μας για το ΕΤΑΤ, καθώς και για το συμπληρωματικό πρόγραμμα υγείας, υπηρετούν τον παραπάνω στόχο,  δηλ. τη βιώσιμη, κλαδική λύση στους δύο αυτούς τομείς.
 

Φίλες και φίλοι,
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Το συνδικαλιστικό κίνημα του κλάδου μας έχει αποδείξει ότι ξέρει να απαντά και με τους αγώνες  και με τις προτάσεις του. Σε ανοικτό διάλογο με τις Τράπεζες, την Πολιτεία, τους εργαζόμενους, την κοινωνία. Με γνώση και τεκμηρίωση. Χωρίς να περιχαρακώνεται σε στενά, συντεχνιακά πλαίσια και αντιλήψεις.

Τόσο με τις παρεμβάσεις μας για τα θέματα του κλάδου και της οικονομίας, όσο και με την ενεργό συμμετοχή μας στα ευρωπαϊκά συνδικάτα, καθημερινά αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε «βαρίδι», που θα έπρεπε να εκλείψει και να φιμωθεί, «προς τέρψιν των αγορών και των υποψήφιων επενδυτών», όπως θα ήθελαν κάποιες ακραία νεοφιλελεύθερες λογικές στη χώρα μας ή στην Ε.Ε.

Αντίθετα είμαστε, απαραίτητος πυλώνας της δημοκρατίας, του διαλόγου, της ισορροπημένης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής στο εγχώριο και στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω για την παρουσία τους στις εργασίες μας αλλά και για τη συμβολή τους στις επεξεργασίες των εισηγήσεων, τον Πρόεδρο και τα μέλη  του Επιστημονικού Συμβουλίου του, όπως και τους εισηγητές και όλους τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας.

Σας ευχαριστώ.